Rzecz o kotach

Ach, niezgłębione meandry kociej osobowości! ach, niezbadane labirynty kocich wędrówek!

Nigdy nie wiesz na pewno, czy trafnie odczytałeś pozornie przyjazne mruknięcie i czy w lot pojąłeś intencje zgrabnego ruchu kocim wąsikiem.

Jakże łatwo wpaść w sidła nieprzeniknionego kociego spojrzenia!

Cóż to za ulga, gdy do ręki wpada przewodnik po świecie Felis catus.... wreszcie jestem w domu – myślisz.

Jednak już nawet jego pobieżna lektura wprawia w oszołomienie. Koci światek jest wszak bardziej jeszcze skomplikowany, niż mogło się to przyśnić filozofowi.

Na pozór wydaje się, że wszystkie koty to po prostu Naprzekórki:

„Życie z kotem Naprzekórkiem nie jest łatwe,

Gdyż wprowadza on w to życie ciągły zamęt:

Dać mu kawior – on by wolał kuropatwę,

Dom mu kupić – on by wolał apartament.

Mysz podsunąć do gonienia – chciałby szczura,

Szczura wskazać – preferuje znowu mysz;

Nic nie wskórasz u kocura Naprzekóra,

Taka bowiem tego gbura jest natura:

On i tak swego dopnie,

A ty tylko okropnie

Denerwujesz się, wściekasz i źlisz! [...]”.

To jednak wielkie i nieuprawnione uproszczenie. Jest bowiem w kocim świecie miejsce i dla poczciwej kocicy Dobrodusi, i dla małych (wiecznie imprezujących) Kociubków, i dla budzącego respekt Maestra Mistyfelesa – a także dla Maksa-Absenta, którego obecności jednak nigdy nie uświadczysz – zwłaszcza tam, gdzie mógłbyś się tego spodziewać.

Koty mają też swój przestępczy półświatek. Grasują w nim między innymi wspomniany już Maks-Absent, czy drobne złodziejaszki Bertrand Bobruj i Melchior Melina.

Prawdziwym jednak postrachem ulicy jest Tygryszard Drapież.

Gdy on grasuje,

„[...]

Biada, kanarku, jeśliś dziób wytknął za klatki progi,

Biada, tchórzliwy pseudopsie, ratlerku cienkonogi!

Biada tym szczurom, co na ląd z zamorskich statków pełzły,

I kotom, które widząc, zbój w zębach stek przekleństw mełł zły! [...]”.

Powoli zmierzajmy jednak do pointy... od razu uprzedzę, że nie będzie ona szczególnie odkrywcza.

Zrozumieć koci ród – to sprawa w zasadzie niemożliwa. A czemu? Odpowiedź na to pytanie także odnajdziemy w przewodniku:

„[...]

Kot, choć – formalnie biorąc – zwierz,

To w gruncie rzeczy nasz kolega

I od nas wiele nie odbiega.

W świecie tak ludzi jak i kotów

Znajdziesz rozumnych i idiotów [...]”.

Fragmenty wierszy pochodzą z książki: Thomas Stearns Eliot, Koty, tłum. Stanisław Barańczak, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005.