Skąd pan to wie? – czyli w pajęczynie filozofów

Niewykluczone, że Canettiego zeźlił kozi śmiech Bertranda Russella, czego wynikiem te oto sympatyczne sądy.

Autor Auto da fe uważa, że filozofowie to barbarzyńcy, którzy wyrzucają wszystko z pięknego i bogatego domu. Pozbywają się mebli, obrazów, zwierząt, rodziny – zostawią tylko puste ściany. Filozofowanie to spustoszenie.

Autor Masy i władzy stwierdza, że filozofowie są natrętni. Swe malutkie idee powtarzają z uporem. W istocie rzeczy chodzi o wypróżnianie (myśli).

Autor Ocalonego języka uważa, że filozofowie żyją poza obrębem rzeczywistości. Nie ważne jaką filozofię uprawiasz i tak wszystko polega na kilku słowach, których nie zrozumiesz.

 I na koniec rozmowa z filozofem in concreto.

Myślący Elias Canetti

 "Myśliciel. Zaczyna się od tego, że myśliciel odsuwa wszystko od siebie. Cokolwiek mu powiedzą, nic mu się nie zgadza.

Ktoś się przedstawia i wymienia swoje nazwisko.

- Jak pan powiedział?

- Tak-a-taki,

- Co pan chce przez to powiedzieć?

- Tak się nazywam.

- Ale co to znaczy?

Ktoś mówi, skąd pochodzi.

- To nic nie znaczy.

- Tam się urodziłem.

- Skąd pan wie?

- Zawsze to wiedziałem.

- Był pan przy tym?

- No pewnie, że byłem!

- Pamięta pan to?

- Nie.

- To skąd pan wie, że to prawda?

Ktoś wspomina swego ojca.

- Gdzie ojciec mieszka?

- Mój ojciec nie żyje.

- W takim razie go nie ma.

- Ale przecież był moim ojcem.

- Zmarłych nie ma, a więc nie ma pana ojca i w takim razie nie jest on pana ojcem.

Ktoś opowiada, gdzie był wczoraj.

- Skąd pan to wie?

- Ja tam byłem.

- Kiedy?

- Wczoraj.

- Wczoraj już nie ma. Wczoraj nie istnieje. A więc nigdzie Pan nie był”.

Do poczytania:

Elias Canetti: Prowincja ludzka. Zapiski 1942-1972. Przeł. Maria Przybyłowska. Wyd. Dolnośląskie. Wrocław 1996.